Кој јунак ќе најде пари за враќање на долговитеНина Нинеска-Фиданоска
"Дебатата за тоа дали актуелната Влада ја задолжува државата претерано или умерено, и натаму останува на главната позиција во сите соочувања меѓу Владата и опозицијата.
Mногу е нормално да се постави прашањето - колку всушност средства Македонија ќе треба секоја година да им „кешира“ на странските кредитори?
„Утрински весник“ вчера побара одговор од Министерството за финансии, но тој не пристигна до затворањето на весникот.
Самото министерство, пак, во својата Стратегија за управување со јавниот долг од 2010 до 2012 година (која е последниот ваков документ објавен на веб страната), дава графикон за тоа по колку средства ќе треба да се отплаќаат секоја година само по основ на главницата на долгот. Овие прогнози се правени во март 2010, што значи дека во сумите што треба да се враќаат не се вклучени заемот од ММФ во износ од 220 милиони евра повлечени во март годинава, како и задолжувањето од 130 милиони евра кај две странски банки, што се случи деновиве.
Па така, од графиконот може да се види дека во 2012 година треба да се вратат околу 110 милиони евра, вкупно по основа на надворешниот и внатрешниот долг. Но, ситуацијата станува многу посериозна веќе во 2013, кога по основ на надворешниот и внатрешниот долг, вкупниот износ што треба да се врати е околу 290 милиони евра. Во 2014 вкупната основица за отплата е малку над 150 милиони евра.
И веќе од 2015 до 2018 година, столбовите на графиконот не би можеле да ги остават рамнодушни граѓаните во земјава. Па така, во 2015 основицата за отплата вкупно би изнесувала околу 360 милиони евра. Слична е ситуацијата и во 2016 година, кога отплатата треба да биде околу 370 милиони евра. Највисок е столбот за 2017 година, за која основицата вкупно се доближува до границата од 400 милиони евра колку што би требало да се вратат во таа година. Благо спуштање на отплатата е предвидено за 2018 година, на 320 милиони евра. Во 2019 и 2020 година, вкупните отплати за основицата се движат во границата меѓу 150 и 200 милиони евра. Овде
треба да се напомене дека во сумите не се вклучени каматите.Како години на најголем предизвик во кои треба да се отплатува долгот, од Министерството за финансии ги наведуваат 2013 и 2015, кога стасуваат за наплата првата и втората еврообврзница. Во делот во кој министерството ги прогнозира ризикот од рефинансирање, прецизно е наведен неговиот карактер.
„Особен предизвик за ефикасно управување со ризикот од рефинансирање се очекува во 2013 и 2015, кога редовно ќе остасаат првата и втората еврообврзница издадени во 2005 и 2009 година, во износ од 150 и 175 милиони евра, респективно“, се објаснува во овој документ.
Кога на овие годишни отплати би се додале и сумите што треба да се враќаат кон ММФ, но и новиот заем, тие ќе бидат уште повисоки. Кога беа повлечени 220 милиони евра од специјалните права на влечење од ММФ, министерот за финансии, Зоран Ставрески изјави дека „ќе се настојува средствата да се вратат пред време доколку се укажат можности за тоа“. Парите се одобрени со камата од 1,4 отсто. Рокот на отплата е пет години, со грејс период од три години и еден квартал. Тоа би значело дека отплатата на овие 220 милиони евра би почнала во втората половина на 2014 година, или попрецизно од третиот квартал во 2014. Ако 220 милиони се подели со пет години, значи годишно би се враќале по 44 милиони евра, без камата.
Тие треба да се додадат на сумите што ќе треба да се враќаат веќе од 2014 (за двата квартала од таа година треба да се платат 22 милиони евра) и натаму по 44 милиони евра. Значи, со претходните бројки од Стратегијата, во 2014 стигнуваат за плаќање 172 милиони евра (150 милиони плус 22 милиони). Но, во 2015 ќе треба да се вратат дури околу 404 милиони евра (360 милиони плус 44 милиони).
Во 2016, пак, е најдраматично, бидејќи би требало да се вратат 544 милиони евра, исто така без камата, (370 милиони плус 44 милиони за ММФ плус 130 милиони евра за заемот кон Дојче банк и Сити банк). За 2017 би дошле 444 милиони евра (400 плус 44), а за 2018 околу 364 милиони евра. Овде треба да се направи ограда во смисла дали рокот на отплатата кон ММФ ќе биде пет години, или можеби исплатата ќе се изврши побрзо.
Станува збор за навистина многу средства што треба да се вратат во наредниот период. Одредени кругови веќе прашуваат од каде би се нашле толку многу пари. Опозицијата од поодамна алармира дека власта континуирано ја задолжува државата, а долговите ќе ги плаќаат сите граѓани, но од Владата постојано се пласира истата теза, дека Македонија е ниско задолжена земја и дека воопшто не држат опозициските обвинувања."
http://utrinski.com.mk/default.asp?ItemID=03079DBC6D863842ADB8CEE2715992F2&utm_source=daily.mk
